سنسور‌ دریچه گاز چیست و چه وظیفه هایی در خودرو دارد؟

هر آنچه که باید درباره سنسور دریچه گاز بدانید

سنسور دریچه گاز قسمت مهم و اساسی در موتور ماشین‌های انژکتور است. این قطعه مهم در کنار Stepper موتور، فرآیند گاز خوردن موتور ماشین را بر عهده دارد. البته باید بین سنسور ماشین‌های انژکتوری و مصرف کم یا زیاد بنزین، یک رابطه مستقیم متصور شد.

همچنین در صورت خراب شدن این قطعه مهم در ماشین، مصرف سوخت خودرو با افزایش چشمگیری مواجه خواهد شد. سنسور دریچه گاز آموزش سی ان جی کابلی، با هدف ارسال داده‌ها به ایسیو نصب شده و سپس ایسیو به ارزیابی این اطلاعات خواهد پرداخت.

سنسور دریچه گاز چیست؟

 Throttle Position Sensor، یک مقاومت متغیر است که دقیقا روی استپر موتور و دریچه گاز آن قرار گرفته و البته برای اتصال بهتر در درون پولکی دریچه، نیاز‌مند میله‌ای است. در نتیجه با هر بسته و باز شدن پولکی دریچه، سنسور اطلاعات مهم در رابطه با خودور را در فرم ولتاژ به ایسیو ارسال خواهد کرد.

اکنون بخش رایانه خودرو با توجه به اطلاعات ارسال شده سنسور دریچه گاز، عملیات تنظیم سوخت و هوا در موتور را انجام خواهد داد. در نتیجه فرآیند احتراق در موتور و همچنین پاشیدن سوخت در سیلندر‌ها، به درستی انجام شده و خودرو به راحتی حرکت خواهد کرد.

در صورت سالم بودن سنسور‌های دریچه گاز، مصرف سوخت ماشین استاندارد بوده و حرکت خودرو بسیار روان، است. از نشانه‌های دیگر سالم بودن سنسور دریچه خودرو، اصطلاحا کپ نزدن ماشین در زمان حرکت است. البته امروزه در بسیاری از خودرو‌ها، سنسور‌های دریچه گاز الکترونیکی جایگزین سنسور دریچه گاز مکانیکی شده است.

 سنسور دریچه گاز، به‌عنوان یک قطعه مهم و اصلی خودرو، در نزدیکی stopper بر روی دریچه گاز تعبیه شده است. هر زمان شما پای خود را روی پدال فشار می‌دهید، به همان میزان که پولکی دریچه گاز باز می‌شود، به همان اندازه هم سنسور دریچه گاز باز خواهد شد.

هرچه شما پای خود را بیشتر روی پدال گاز بفشارید، میزان باز شدن دریچه هوا، بیشتر احساس شده و تشخیص می‌دهد که گزارش میزان سوخت بیشتری باید به یونیت کنترل خودرو یا همان یارانه خودرو فرستاده شود. ارسال این گزارش، بر‌عهده سنسور دریچه گاز خودرو است.

وظیفه سنسور دریچه گاز؟

امروزه وظیفه تعیین و تنظیم توان خروجی در کنار گشتاور در موتور احتراق داخلی ماشین‌های انژکتوری، بر عهده سنسور‌‌های دریچه گاز است. این قطعه با اهمیت به کمک‌ یک شیر پروانه‌ای شکل و تغییر زوایه حرکت آن، فرآیند تنظیم میزان جریان ورودی هوا به موتور را انجام خواهد داد.

در نتیجه این عملیات در موتور انژکتوری خودرو، میزان پاشیدن بنزین به اندازه میزان هوا بوده و در نتیجه گشتاور در کنار توان خروجی خودرو، دقیقا تنظیم خواهد شد. البته سنسور‌های دریچه گاز به کمک مسیر دیگری، به موتور ماشین اجازه خواهد داد تا در حالت عدم فشاری از سوی راننده بر پدال گاز، خودور روشن یا در حالت idle  بماند.

سنسور دریچه گاز چگونه کار می کند؟

سنسور موقعیت دریچه گاز، یک مقاومت متغیر است. این سنسور توسط یک میله به پولکی که درون دریچه گاز وجود دارد، متصل می‌شود. هنگامی که پولکی باز و بسته شود، سنسور اطلاعاتی را به صورت ولتاژ برای رایانه خودرو ارسال می‌کند. ECU با توجه به اطلاعات دریافتی، میزان سوخت و هوا را تنظیم می‌کند تا عملیات احتراق و پاشش سوخت به درستی در موتور انجام شود. اگر بخش‌هایی که بر عملکرد سنسور تاثیر دارند، درست کار کنند، میزان مصرف خودرو در حد استاندارد خواهد بود.

نقش حیاتی سنسور دریچه گاز در خودرو

سنسور دریچه گاز خودرو، عملیات گاز خوردن خودرو را انجام می‌دهد و با کم یا زیاد بودن مصرف سوخت ارتباط مستقیم دارد. خرابی آن باعث گاز خوردن بی‌دلیل خودرو و به‌دنبال آن مصرف بالای سوخت خواهد شد. بنابراین سنسور دریچه گاز از قطعات اصلی اتومبیل شما محسوب می‌شود. تقریباً در تمامی خودروهای وارداتی و چندین مدل خودرو داخلی از مدل دریچه گاز برقی استفاده شده است. اغلب خودروهای تولیدی شرکت سایپا، دریچه گاز معمولی دارند. در این خودروها سنسور دریچه گاز بر روی خود دریچه گاز نصب است.

انواع سنسور دریچه گاز؟

سنسور گاز را، باید ناظر بر فرآیند گاز خوردن ماشین معرفی کرد. این قطعه نصب شده به واسطه آموزش سی ان جی کابلی، در حال کلی به دو نوع تقسیم خواهد شد.

دریچه گاز مکانیکی

تقریبا بیشتر خودرو‌های تولید شده در گذشته، دارای سیستم سنسور دریچه گاز مکانیکی بودند. عملکرد این نوع از سنسور‌ها به گونه‌ای است که با کمک یک کابل و به شکل مستقیم، خودرو به واسطه فشار وارد شده بر پدال گاز شروع به حرکت خواهد کرد.

البته از ویژگی‌های سنسور‌های گاز مکانیکی در کنار این عملکرد ساده و مستقیم آن، ارزان بودن قیمت این قطعه کاربردی را می‌توان به حساب آورد.

سنسور گاز برقی یا الکترونیکی

عملکرد سنسور‌های دریچه گاز الکترونیکی یا برقی نصب شده در آموزش سی ان جی کابلی، به گونه‌ای است که فرآیند تغییر زاویه شیر پروانه به واسطه ارسال سیگنال‌های از سیستم مدیریت موتور انجام خواهد شد. سیستم فرمان موتور با توجه به شرایط حرکت خودرو، برنامه از پیش تعیین شده، فرمان راننده و نحوه عملکرد خودرو دستور تغییر زاویه را صادر خواهد کرد.

با توجه به نحوه عملکرد سنسور‌های دریچه گاز الکترونیکی، ارتباطی بین این قطعه و پدال گاز وجود ندارد. سنسور استفاده شده در بیشتر خودرو‌های واراداتی از خارج کشور ایران و برخی از ماشین‌های تولید شده، از نوع الکترونیکی هستند.

مقایسه عملکرد انواع دریچه ها در خودرو

مهمترین برتری دریچه گاز برقی نسبت به نوع مکانیکی، کاهش مصرف سوخت و آلودگی آن است. در دریچه گاز مکانیکی دستور راننده به طور کامل اجرا می‌شود و توسط سنسور دریچه گاز، به دریچه گاز، انتقال می‌یابد. در این شرایط نسبت سوخت و هوا می‌تواند از حالت بهینه خارج شده و میزان مصرف سوخت و آلاینده‌ها افزایش یابد. در دریچه گاز برقی تغییرات ناگهانی دریچه گاز توسط سامانه مدیریت موتور کاهش یافته و به تغییر ملایم‌تر دریچه گاز تبدیل می‌شود. به این ترتیب میزان مصرف سوخت و آلاینده‌ها کاهش خواهند یافت.

تاثیر سنسور گاز در مصرف سوخت خودرو

هنگامی که به خودرو گاز می‌دهید، وضعیت باز و بسته شدن، ولتاژ و زاویه سنسور تغییر می‌کند. در این شرایط، کامپیوتر مقدار هوای ورودی به منیفولد را توسط سنسور فشار و دمای هوای ورودی اندازه‌گیری می‌کند. میزان پاشش بنزین بر اساس این اندازه‌گیری تنظیم می‌شود.

بهترین نوع سنسور گاز

در تولید اکثر خودروهای داخلی، سنسور دریچه گاز شاخک‌دار به کار برده می‌شود‌ این مدل سنسور دریچه گاز، خرابی کمتری نسبت به سایر مدل‌ها دارد. در خودروهایی مانند پژو ۴۰۵، پارس و سمند از دو مدل سنسور دریچه گاز شاخک‌دار استفاده شده است.

نگهداری درست سنسور گاز

در صورت مراقبت و ایجاد شرایط درست، سنسور دریچه گاز کمتر دچار آسیب می شود. فشار آوردن بیش از حد معمول و گاز دادن زیاد به خودرو، عملکرد سنسور گاز را با مشکل مواجه می‌کند. همچنین آب خوردن به سنسور دریچه گاز، هنگام شستشوی خودرو، برای سنسور دریچه گاز خودرو، زیان دارد.

طرز کار سنسور گاز

سنسور گاز خودرو‌ها، از 3 بخش تشکیل شده است. هر کدام از این بخش‌ها در زمان کار کردن سنسور‌های گاز، وظیفه را بر عهده دارند. اما سه بخش اصلی سنسور دریچه، شامل موارد زیر است:

• پین ۱ مثبت ۵ ولت
• پین ۲ سیگنال
• پین ۳ اتصال منفی

هنگامی که راننده خودرو، سوئیچ ماشین را برای روشن شدن و حرکت کردن آن باز می‌کند؛ داده‌های از پین ۱ و پین ۳ برای سنسور ارسال خواهد شد. اکنون که ماشین روشن است، راننده نیز پای خود را روی پدال گاز قرار داده است؛ سنسور با باز شدن دریچه به واسطه پولکی، مقاومت متغیر را به ولتاژ تبدیل خواهد کرد.

سپس این ولتاژ تولید شده به کمک پین شماره ۲، برای رایانه ارسال خواهد شد. در این چنین موقعیتی، رایانه خودرو میزان هوا ورودی به کمک سنسور مپ اندازه‌گیری کرده و بعد فرآیند پاشیدن سوخت در سیلندر را تنظیم خواهد کرد.

سنسور گاز نصب شده در آموزش سی ان جی کابلی، کاملا مطابق با رایانه نصب شده روی آن است. به طور مثال در صورت نصب کامپیوتر پراید روی پژو، عملیات سوخت‌رسانی و روشن شدن خودرو با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد. ساده‌ترین مشکل خودرو در چنین موقعیتی، اصطلاحاً ریپ زدن ماشین است.

محل نصب سنسور‌های دریچه گاز

سنسور‌ها هنگام نصب در خودرو روی قسمتی به نام هوزینگ دریچه گاز یا دقیقا روبروی اهرم دریچه گاز، قرار خواهند گرفت. اما در ماشین‌های مانند پژو ۲۰۶ که از قطعه‌های به نام سیم و اهرم دریچه گاز، خبری نیست؛ موتور برقی دریچه و سنسور گاز، با هم در خودرو یک جا نصب خواهند شد.

در راهنمای سیم کشی سنسور‌های دریچه گاز، آمده است که ابتدا پین یک، برق ۵ وات را از ایسیو دریافت خواهد کرد. سپس پین دوم، اتصال منفی را ایسیو انتقال داده و سپس پین سوم سنسور‌های دریچه گاز، اطلاعات لازم در رابطه با ماشین را به شکل سیگنال به ایسیو ارسال خواهد کرد.

سنسور دریچه گاز، قلب تپنده خودرو

سنسور گاز در ماشین‌هایی که دارای موتور انژکتوری هستند، یک قطعه مهم و حیاتی شناخته خواهد شد. زیرا این سنسور با ارسال اطلاعات لازم و انجام فرآیند تنظیم میزان ورودی هوا به داخل موتور، در شکل‌گیری عملیات احتراق نقش دارند.

البته سنسور‌ها در بهتر عمل کردن موتور ماشین و حفظ سلامتی آن نیز تاثیر زیادی دارند. در صورت خراب بودن سنسور‌های دریچه گاز، ماشین فراتر از مقدار استاندارد خود سوخت مصرف خواهد کرد. البته در صورت خراب شدن این قطعه از خودرو، باید برای تعویض آن اقدام کرد؛ زیرا قابل تعمیر نیست.

حذف دریچه گاز خودرو در تکنولوژی جدید دنیا

در تکنولوژی روز دنیا، سنسور گاز خودرو، از روی دریچه گاز حذف شده و جای خود را به دریچه گاز برقی داده است. در برخی از خودروهای تولید داخل هم، سنسور گاز جای خود را به دریچه گاز برقی داده است. خودروهایی از خانواده سمند، پژو و پراید، دریچه گازشان برقی نیست و سنسور گاز وظیفه خود را برای نظارت بر موقعیت دریچه گاز خودرو انجام می‌دهد.